วันพฤหัสบดีที่ 12 พฤศจิกายน พ.ศ. 2552

การขุดย้ายต้นไม้จากป่าในอดีตนั้นพันธุ์ไม้ที่จะนำมาดัดส่วนมากจะไปเลือกหาและขุดออกมาจากป่า ในสมัยนั้นไม้ในป่าหรือในธรรมชาติยังมีอยู่มากจึงหาได้ง่าย แต่การขุดต้นไม้จากป่าจากธรรมชาติแล้วขนย้ายมาปลูกตามที่ต้องการนั้น ต้องถือเป็นภูมิปัญญาของคนโบราณที่ควรแก่การยกย่อง เริ่มตั้งแต่พิจารณาเลือกต้นไม้ตามความต้องการได้แล้วจะกระทำการขุดล้อมให้ตัวไม้นั้นรู้สึกตัวเสียก่อนสักระยะหนึ่ง โดยมีรากฝอยมากๆส่วนรากใหญ่และรากแก้วก็ให้ตัดทิ้งออกบ้าง เหลือไว้เพียง 1-2 ราก เมื่อเห็นว่าต้นไม้นั้นสามารถที่จะปรับตัวได้แล้วจึงขุดขึ้นมา ในปัจจุบันมักไม่มีการขุดล้อม แต่จะใช้วิธีขุดย้ายในเวลาเดียวกัน เพราะต้นไม้หายากและต้องเสียเวลาและค่าใช้จ่ายในการไปเสาะหาในท้องถิ่นที่ห่างไกล และต้นไม้ที่ถูกขุดล้อมไว้นั้นก็เสี่ยงต่อการสูญหายการขุดย้ายต้นไม้นั้นขั้นแรกต้องถากถางบริเวณโดยรอบให้เตียนและปัดกวาดให้โล่งเรียบเพื่อป้องกันสัตว์อันตราย เช่น งู ตะขาบ แมลงป่อง ใช้มีดฟันส่วนของต้นไม้ที่ไม่ต้องการทิ้ง ถ้าเป็นกิ่งใหญ่ก็ต้องใช้เลื่อย แล้วจึงใช้กรรไกรตัดแต่งกิ่งเล็กกิ่งน้อยให้เรียบร้อย เพื่อไม่ให้เกะกะกีดขวางการทำงาน กำหนดหลุมขุดโดยรอบต้นหรือตอไม้ให้ห่าง 4-5 นิ้ว โดยวางฝ่ามือลงในระยะห่างจากนิ้วชี้ถึงนิ้วก้อย (ไม่นับนิ้วหัวแม่มือ) ขั้นตอนต่อไปใช้จอบขุดบุกเบิกเพื่อความรวดเร็ว ขุดหลุมให้กว้างๆสะดวกแก่การจะใช้ชะแลงขุดเซาะต่อ ขณะที่ขุดหลุมโดยรอบต้นไม้นั้นต้องระวังอย่าให้ตุ้ม (ดินที่ห่อหุ้มโดยรอบต้นไม้)แตก ถ้าตุ้มแตกแล้วเปอร์เซ็นต์ที่ต้นไม้จะรอดตายมีน้อยมาก (ถ้าตุ้มแตกควรโกยดินกลบหลุมที่ขุดแล้วกลับมาขุดใหม่ในปีต่อไป) ในขณะที่ขุดหากพบรากแขนงให้ใช้เลื่อยเล็กค่อยๆตัดรากและเจียนตุ้ม จนมนที่สุดจะพบรากแก้วอยู่ตรงส่วนที่ลึกสุดใช้ชะแลงแทงให้รากแก้วขาดแล้วนำมาเกราแต่งตุ้มตัดรากให้เรียบร้อย ใช้ถุงพลาสติกขนาดใหญ่ผ่าข้าง หุ้มมัดด้วยเชือกปอให้แน่นกันตุ้มแตกเมื่อได้รับการกระทบกระเทือนระหว่างขนย้าย